Hoge torens vol kantoren en appartementen; rijzige wolkenkrabbers die een iconische skyline aftekenen langs het hemelgewelf: Rotterdam is dé hoogbouwstad van Nederland. Toch staat die hoogbouw de laatste tijd ter discussie, onder meer door stijgende bouwkosten en een groeiende kloof tussen arm en rijk. Ook tijdens het Hoogbouwdebat rees de vraag: hoe haalbaar is hoogbouw nog?
Evert Kolpa over gezinnen en hoogbouw
Toren van Babel is een maandelijkse serie binnen de Architectenweb Podcast. Hierin praat architect Daan Roggeveen (MORE Architecture) met ontwerpers, ontwikkelaars en andere experts die allemaal hun eigen perspectief hebben op hoogbouw. Doel is het antwoord vinden op de vraag: hoe maak je nu een echt goed hoog gebouw? De gast deze maand is architect Evert Kolpa, mede-oprichter van Van Bergen Kolpa Architecten.
Evert vertelt over zijn jeugd in het Westland, waar zijn fascinatie voor voedselproductie is ontstaan. Hij beschrijft de start van zijn bureau en hun focus op wonen en voedsel – twee primaire levensbehoeften.
Evert beschrijft zijn visie op de ontwikkeling van de stad Rotterdam en het belang van het behoud van gezinnen in de stad. De door Van Bergen Kolpa ontworpen toren de Maasbode, die in aanbouw is in het gebied Cool in Rotterdam, is een voorbeeld van het combineren van gezinswoningen met hoogbouw. Evert legt uit hoe de typologie van deze toren in elkaar zit. Ook gaat hij in op de vraag hoe de ontwikkelaar van de toren aankijkt tegen de efficiëntie van deze innovatieve typologie.
Tenslotte gaan we in op de kans voor voedselproductie in hoogbouw. Van Bergen Kolpa maakt onderdeel uit van een onderzoek consortium dat de kansen voor gestapelde voedselproductie onderzoekt.
Luisteren dus!
Idee & Presentatie Daan Roggeveen
Productie & Techniek Lieven Heeremans en Geert Vlieger
Muziek Job Roggeveen
Reacties hoogbouw@more-architecture.com
Toren van Babel wordt mede mogelijk gemaakt door Stichting Hoogbouw.
In de conceptversie van het nieuwe Amsterdamse Hoogbouwbeleid staan geen grote koerswijzigingen. Wethouder Van Dantzig spreekt zelf van een ‘aanscherping’ van bestaand beleid. Dat is de hoogbouwvisie uit 2011, onderdeel van de Omgevingsvisie. De gemeente wilde duidelijker aangeven waar hoogbouw wel en waar juist niet mag, met concrete hoogtematen. En passant wordt ook geschrapt in bestuurlijke drukte: de toetsing van projecten door de hoogbouwcommissie en de nu verplichte hoogbouw-effectrapportage (HER) vervalt. Niet meer nodig, aldus de wethouder omdat de regels concreter worden.
Nieuw in het hoogbouwbeleid t.o.v de hoogbouwvisie uit 2011
Concretere regels voor hoogbouw in relatie tot de scheggen en het IJ waarbij het doel is om de weidsheid van het landschap te behouden.
Uitgebreidere beschrijving van de stedenbouwkundige systematiek van gebieden, waaronder de AUP-gebieden (Algemeen Uitbreidingsplan uit 1934) en de wijze waarop hoogbouw daar wel/niet ingepast kan worden.
Een duidelijkere indeling in vier regimes met in ieder regime duidelijke regels zoals maximale bouwhoogten.
Aanscherping regels in het UNESCO-werelderfgoed. Geen hoogbouw daar.
Alle gebieden waar al gebiedsontwikkeling plaats vindt, zijn nu opgenomen in het beleid. Bv Hamerkwartier, Zeeburgereiland, Amstel III en Haven-Stad.
Geen toetsing meer door hoogbouwcommissie en geen verplichte HER. “De regels in het beleid zijn veel concreter en handzamer, zodat toetsing door een externe toetscommissie niet meer nodig is. Dit schept meer duidelijkheid vooraf en vergemakkelijkt de planvorming.”
Vuistregels op niveau van het gebouw om echt goede gebouwen te maken die lang mee gaan.
De plannen liggen van 5 juni t/m 17 juli 2023 ter inspraak.
Utrecht krijgt er een iconisch gebouw bij. Op het Jaarbeursplein komt een bruisend, markant en gezond kantoorgebouw van 105 meter met daarin o.a. een nachtclub op de eerste verdieping, culturele voorzieningen, werk- en sportplekken én een restaurant en publiek toegankelijke ‘kroon’ in de top van het gebouw. Het gebouw wordt grotendeels publiek toegankelijk. Woensdag is het winnende ontwerp, Oopen, gepresenteerd aan de stad. Het ontwerp komt van de Londense architect Heatherwick Studio in samenwerking met Barcode Architects. Initiatiefnemer is duurzame projectontwikkelaar Edge.
Hoogbouw zit in het DNA van Rotterdam. Al in 1898 maakte de stad furore met het Witte Huis, dat met zijn 43 meter gold als het hoogste kantoorgebouw van Europa. Inmiddels zijn we 125 jaar verder en is het hoogste punt van de Rotterdamse skyline door nieuwe inzichten en technieken meer dan 200 meter. Stad zonder hoogtevrees neemt de maat van de afgelopen decennia hoogbouw, en beschrijft de belangrijkste lessen en leerpunten.
Stedenbouwkundige Emiel Arends neemt de lezer mee de lucht in. Alle toonaangevende, iconische en vernieuwende Rotterdamse hoogbouwprojecten uit vier tijdsperioden komen in vogelvlucht aan bod. Maar we kijken juist ook naar beneden, naar de straat. Wat is de positieve bijdrage van hoogbouw aan thema’s als de wooncrisis, duurzaamheid en woon- en leefplezier? Hoe kan hoogbouw ook een oplossing zijn voor de uitdagingen van onze tijd? Stad zonder hoogtevrees biedt een compleet overzicht van Rotterdamse hoogbouwgeschiedenis, zonder de menselijke maat uit het oog te verliezen.
Na 4,5 jaar bouwen is de Cooltoren opgeleverd. Op de plek waar de relieken van de Rotterdamse wederopbouw het straatbeeld bepalen, is de stad een nieuwe hoogwaardige toren rijker. De toren is een ode aan de verschillende hoogtes in haar omgeving, op grote en kleine schaal. De ‘Rotterdamse laag’ tot 30 meter en de veel toegepaste bouwhoogte van circa 70 meter zijn hierbij sterk bepalend. De 150 meter hoge toren omvat 282 appartementen, een bovengrondse parkeergarage voor auto en fiets -met muurschildering van Luuk Bode- en een ruime gezamenlijke groene daktuin van 1.770m2.
V8 Architects werd in 2016 gevraagd een 150 meter hoge woontoren met een opvallend en functioneel relevant silhouet te ontwerpen vóórdat de aanscherping van bouwwetgeving in 2017 de ontwikkelpotentie van deze locatie verder zou vertragen.
Een intensieve samenwerking met opdrachtgever De Vijf Heren leidde tot een juiste balans tussen constructie, vorm en woongenot waarbij elke centimeter telt aan de kostenkant maar ook aan de opbrengstenkant. Het resultaat is een functioneel en technische puzzel op het scherpst van de snede. Ontwerpend is er gekozen voor een toren die past in het fijne stadsweefsel op de grond en op elke hoogte betekenis heeft: De verbinding tussen stad en de lucht verloopt door de stapeling van de 50 woonlagen van luchtig op straat naar zwaar in het midden en eindigt weer luchtig in de wolken.
Dit wordt bereikt door het gradueel dikker worden van de balkons, de toepassing van panoramische bandramen en de zogenaamde ‘weefgevel’ welke verwijst naar de wederopbouwgeschiedenis van Rotterdam. Het bijzondere middendeel vormt het zwaartepunt van de toren en noemen we de middenkroon. Dit element bepaalt het silhouet en biedt als equivalent van de penthouses vier verdiepingen met vier fantastische hoekappartementen met elk een balkon van 72m2. De bewoners hebben inmiddels de sleutels ontvangen, De verwachting is dat de Cooltoren later dit jaar geheel bewoond is.
De Karel Doorman is winnaar in de categorie 10 Year Award 2022 CTBUH.
Voor meer informatie zie https://skyscrapercenter.com/building/id/5562
Op het bestaande Ter Meulen pand uit 1948 in Rotterdam is een glazen woongebouw verrezen tot 70 meter hoog, waarin zich 114 appartementen bevinden. Het betreft een bijzonder project omdat de nieuwbouw letterlijk op de kolommen en fundering van het bestaande gebouw is gezet. Slechts twee betonnen liftschachten die tevens de stabiliteit verzorgen zijn toegevoegd. De bouwmethodiek is voor Nederland onconventioneel, omdat de hoofdconstructie van staal is en het gebruik van zware steenachtige materialen is vermeden. Het bestaande gebouw is zoveel mogelijk in zijn oorspronkelijke staat teruggebracht.
Het bestaande winkelcomplex is opgetopt met zestien lagen woningbouw. Dit is mogelijk gemaakt door een combinatie van een extreem lichte stalen optopconstructie en door extra draagvermogen vrij te maken in de betonnen constructie van het bestaande gebouw. Eén milieueffect van optoppen ligt voor de hand: het oorspronkelijke gebouw wordt behoed voor sloop en daarmee wordt afval voorkomen. Andere effecten reiken verder dan het hergebruik van bestaande bebouwing. Zo is optoppen een vorm van intensief ruimtegebruik, het gebruikt het dak als ‘tweede maaiveld’.
Oplevering 2012
Architect Ibelings van Tilburg architecten
Constructeur Royal Haskoning DHV
A new supertall tower by world-leading architects could reshape the downtown Toronto skyline.
A partnership of two Dutch real estate companies is proposing an 87-storey office-and-residential tower at the northwest corner of Bloor and Bay Streets, designed by Swiss architects Herzog & de Meuron. At 324 metres, it would become the tallest building in Canada.
“The tower defines the northern edge of the downtown area and provides a landmark in the urban grid,” said Wim Walschap, a partner at Herzog & de Meuron (HdM) who is leading the design. “It is a very direct response to the site and the city around it.”
Barcode Architects heeft donderdag 5 maart een masterplan gepresenteerd voor de Rijnhaven in Rotterdam. Het plan omvat hoogbouw met 2.000 tot 2.500 woningen. Er komt ook een grotendeels drijvend stadspark inclusief een stadsstrand.
De nieuwbouw met woningen en andere functies als kleine bedrijven en horeca in de plinten wordt tussen de Posthumalaan en het water van de Rijnhaven gerealiseerd. De woningen worden een mix van koop, huur en sociale huur. Behalve hoogbouw bestaat het plan uit stadsblokken met grote groene tuinen.
Een derde van de Rijnhaven wordt gedempt om er een achttien hectare omvattend en grotendeels stadspark te realiseren. Ook de kades van de Wilhelminapier en Katendrecht krijgen meer groen en het wandelpad rond de Rijnhaven wordt verder afgemaakt. Er worden steigers aangelegd, zodat gebruik kan worden gemaakt van het water. De Rijnhaven krijgt tevens een stadsstrand, waar gerecreëerd en gesport kan worden.
Naar aanleiding van de Hoogbouwvisie 2019 die de Gemeente Rotterdam afgelopen week presenteerde, was Erik Faber, bestuurslid bij Stichting Hoogbouw, vanmorgen, zaterdag 19 oktober, te gast bij Mieke van der Weij en Peter de Bie van Nieuwsweekend ?. Hij besprak met hen of Nederland een hoogbouwland gaat worden. Luister of kijk het interview terug op NPO Radio 1.
En Klaas de Boer, voorzitter bij Stichting Hoogbouw, werd afgelopen woensdag geinterviewd door het FD ‘Rotterdam wil woontorens tot 250 meter hoogte toestaan‘.