Deze interactieve kaart toont de hoogte van de gebouwen in Nederland. De informatie is gebaseerd op het product 3D gebouwhoogte NL van het Kadaster.

Het in Utrecht gevestigde Webmapper heeft een groot aantal interactieve kaarten en datavisualisaties uitgewerkt door cartografie, webtechnologie en geo te combineren. Het kernwoord is daarbij telkens open, of dit nu over open source-software gaat, open data of open standaarden. 

“In deze lift kan vast nog iemand bij!”
“Strakke hoogbouwarchitectuur laat moeilijk buitenruimten toe. Dat is mooier!”
“Deze toren biedt plaats aan winkels, kantoren, een hotel met service-appartementen. Wat een dynamiek van mensen!”

Herkenbaar in hoogbouw? En toch onvoorstelbaar sinds kort. Alleen samen krijgen we corona onder controle! Maar het is evenzeer de waarheid dat ieder individu ermee te maken krijgt. Het oncontroleerbaar virus maakt iedereen potentieel verdacht, waardoor de vraag naar individuele bewegingsruimte toeneemt. Balkons en buitenruimten zijn opeens onmisbaar geworden. Past verdichting met hoogbouw nog bij de veranderde zekerheden na de crisis? Ondanks alle onzekerheden en voorzichtigheden tekent zich een eerste denklijn uit.

Wat deze crisis impact geeft, is het onverbiddelijk karakter: een toevallige samenkomst van mensen, met maar één besmette persoon, blijkt naderhand een brandhaard. Hoesten in een volle lift wordt een risico. Het koffiemachine knopje is verdacht. Die willekeur is lastig te vangen in een ideale woon/werkomgeving. Waar in Nederland vooral de dorpse, sociaal hecht samenhangende omgeving getroffen lijkt, ontspringen andere dorpen opvallend genoeg de dans. Nederlandse steden staan vooralsnog niet in de spotlights, maar in het buitenland zijn veel voorbeelden waar juist de dicht opeengepakte stad de kern van besmetting blijkt. In die zin is hoogbouw dus even uitdagend als laagbouw: de opgave is overal.

De overheidsmaatregelen in crisistijd zijn verstrekkend. De persoonlijke actieradius beperkt zich hoofdzakelijk tot de eigen woning. Maar het effect op het sociale leven is vaak veel aanzienlijker dan de opgelegde isolatie: waar de een in hoogbouw woont met voldoende buitenruimte en een vrij uitzicht, moet de ander het doen met een karig Frans-balkon in een stadse omgeving. Nu de werelden ’thuis’ en ‘uit huis’ versmelten, is de kwaliteit van de woonomgeving een belangrijke basis. Nieuwbouw en zeker nieuw-hoogbouw heeft de mogelijkheid op grote schaal een goede kwaliteit van wonen te realiseren. Een groene, ruime, gezonde omgeving met oog voor onder andere hitte-stress en sunspots is daarbij van leefbelang. Het is een bevestiging van de bekende betekenis van ‘buiten kunnen leven’, geen nieuwe wetenschap.

Ook al wordt af en toe het tegenovergestelde beweerd, hoogbouw (of misschien beter gezegd: dat deel van de bevolking dat zich hoogbouw kan veroorloven) lijkt vooralsnog relatief weinig problemen te hebben met corona. Dat zien we bijvoorbeeld in New York: een van de sterkst getroffen steden ter wereld. Manhattan is hier het minst geraakt door corona. Toch heeft ook hoogbouw zo zijn achilleshiel: de lift. Met z’n allen schouder aan schouder in de lift kan wellicht niet meer. Het kan zo maar zijn dat we een plekje in de lift moeten reserveren op een specifiek tijdstip met een app en dat we zo iets van onze privacy verliezen. Accepteren we dat?

Maar de wijze waarop hoogbouw tot stand komt, verandert hoogst-waarschijnlijk veel meer. Naast de technische maatregelen nodig om het intensief gebruik van liften te verminderen, zal nog meer aandacht moeten komen voor de garantie van een gezond binnenklimaat. Studies wijzen uit dat een goede ventilatie van levensbelang is om de kans op besmetting te reduceren, juist op plaatsen waar veel mensen bij elkaar komen. Op de werkplek zal isolatie en afzondering belangrijker zijn, terwijl de ontmoetingsplaatsen ruimer en gezonder moeten worden. Het einde van volle kantoortuinen? Bestaande ontwerpopgaven vragen dus een andere ontwerpoplossing om invulling te geven aan de gewenste ‘healthy urban living and working’.

Tot slot, een beslissing op basis van uw persoonlijke fysieke gezondheid. Bent u er klaar voor? De maatschappij vraagt er om. De al ingezette duurzame opgave voor vastgoed verbreedt zich verder naar gezond stedelijk wonen en werken. Het is een opvallende bijvangst van de crisis: we hebben gezien dat het kan! Thuiswerken en online shoppen maken een enorme sprong vooruit. Het wegennet ontspant zich en het milieu haalt adem. De situatie versnelt de maatschappelijke druk om te komen tot een gezonde en duurzame omgeving. Die behoefte stimuleert een goed ontwerp voor nieuwbouw, met als belofte een hogere waardering voor ‘gezond vastgoed’. Waar particuliere kopers na de crisis geen vertrouwen hebben in deze toekomstwaarde, moeten investeerders eerst het pad banen. 

Stichting Hoogbouw is ervan overtuigd dat de vraag naar een prettige gezonde woon- en werkomgeving in hoogbouw blijvend waar kan worden gemaakt. Wij doen daarom een open oproep aan alle vastgoedprofessionals, om hun kennis en kunde van design, techniek en finance te bundelen en samen toe te werken naar hoogbouw als gezond, veilig en crisisbestendig vastgoed. Doet u mee? Uw creatief denken willen wij dit jaar nog honoreren en motiveren middels een hoogbouw innovatie award.

Heeft u vragen naar aanleiding van het bovenstaande, graag een e-mail te sturen aan info@hoogbouw.nl.

De geschiedenis van de wolkenkrabbers van Milaan begon in 1923 op Piazza Piemonte, toen twee elegante 38 meter hoge gebouwen werden voltooid. Om ze te bouwen, moest een vrijstelling worden verkregen van het tijdplan dat in plaats daarvan een maximale limiet van 28 meter oplegde. Vanwege hun lengte, buiten de standaard voor de Milanese context van die tijd, werden ze daarom royaal wolkenkrabbers genoemd door hun eigen ontwerper Mario Borgato en door de Milanese die ze nog steeds de wolkenkrabbers van Piazza Piemonte noemen.

Het duurde echter ongeveer een decennium voordat er een echte wolkenkrabber in Milaan werd gebouwd (voor de encyclopedie Treccani wordt een wolkenkrabber meestal een gebouw van ten minste 50-70 meter genoemd). Het was 1935 toen de Casa-Torre Rasini van Emilio Lancia en Gio Ponti, 50 meter hoog, werd voltooid.

Ondanks de crisis als gevolg van zware economische sancties als reactie op de aanval van Italië op Ethiopië, zijn dit jaren van volledige architecturale ijver die een echte opwaartse race begint met de bouw van nieuwe torengebouwen zoals Torre Snia Viscose (1937). Ontworpen door Alessandro Rimini, het zal in feite de eerste Milanese wolkenkrabber zijn die als zodanig kan worden gedefinieerd, althans volgens wat de archetypen van het overzeese tijdperk voorzagen die de term wolkenkrabber aan hoge gebouwen toeschreven, maar tegelijkertijd van een centrale positie evenals polyfunctionele en zelfverwijzende functies.

De twee andere gebouwen, meer dan 50 meter hoog, eindigen uiteindelijk in de Milanese skyline van die tijd: we hebben het over Palazzo Montecatini (1938) van Gio Ponti, een perfect voorbeeld van functionele architectuur en Palazzo Locatelli door Mario Bacciocchi (1939), respectievelijk 57 en 67 meter. Lees verder →