Stichting Hoogbouw

Toren van Babel 2023

- Informatie, Podcast

Toren van Babel is een maandelijkse serie binnen de Architectenweb Podcast. Hierin praat architect Daan Roggeveen (MORE Architecture) met ontwerpers, ontwikkelaars en andere experts die allemaal hun eigen perspectief hebben op hoogbouw. Doel is het antwoord vinden op de vraag: hoe maak je nu
een echt goed hoog gebouw?

De serie rond hoogbouw telde dit jaar opnieuw tien afleveringen. Roggeveen sprak onder meer met stedenbouwkundige Simone Tax van de gemeente Rotterdam over het verminderen van windhinder. In de geometrie van gebouwen moet hier echt rekening mee gehouden worden, benadrukte ze. Andere thema’s die aan bod kwamen waren bijvoorbeeld de voordelen van prefabricage (Jan Peter Wingender), de transformatie van kantoren naar woningen (Adam Smit) en veranderbaarheid van de stad (Flora Nycolaas).

De Architectenweb Podcast is te beluisteren via Apple Podcasts, Spotify, maar ook gewoon op Architectenweb.nl.

Toren van Babel wordt mede mogelijk gemaakt door Stichting Hoogbouw.

Toren van Babel

- Informatie, Podcast

Frank Suurenbroek over neuroarchitectuur en hoogbouw op ooghoogte

Toren van Babel is een maandelijkse serie binnen de Architectenweb Podcast. Hierin praat architect Daan Roggeveen (MORE Architecture) met ontwerpers, ontwikkelaars en andere experts die allemaal hun eigen perspectief hebben op hoogbouw. Doel is het antwoord vinden op de vraag: hoe maak je nu een echt goed hoog gebouw? De gast deze maand is Frank Suurenbroek, lector Bouwtransformatie aan de Hogeschool van Amsterdam.

Frank vertelt over zijn boek ‘Neuro-architectuur, het ontwerpen van Hoogbouwbouwsteden op Ooghoogte’, dat hij samen met collega Gideon Spanjar schreef, en dat vandaag verschijnt bij uitgeverij NAi010. We praten over de verdichtingsopgaven waar de Nederlandse steden voor staan en over de ontwerpoplossingen voor hoogstedelijk gebied die Frank en Gideon in het boek in beeld hebben gebracht. Frank legt uit hoe ze daarbij gebruik hebben gemaakt van kennis uit de neurowetenschappen om te begrijpen wat voor effect bepaalde ontwerpoplossingen hebben op mensen.

Daarnaast vertelt hij over zijn nieuwste onderzoek ‘Building for Wellbeing’, met daarin een parallelle analyse van de belangrijkste verdichtingslocaties in Nederland. We bespreken hoe je de essenties van zo’n verdichtingsopgave scherp kan krijgen en hoe je de belangrijkste elementen in een plan houdt.

En we spreken over zijn passie voor stedelijke transformatie en hoe zijn promotieonderzoek naar de stadsranden van Haarlem hem op dat spoor hebben gezet.

Luisteren dus!

Idee & Presentatie Daan Roggeveen
Productie & Techniek Lieven Heeremans
Muziek Job Roggeveen
Reacties hoogbouw@more-architecture.com

Toren van Babel wordt mede mogelijk gemaakt door Stichting Hoogbouw.

Toren van Babel

- Informatie, Podcast

Nathalie de Vries over multipliciteit in hoogbouw

Toren van Babel is een maandelijkse serie binnen de Architectenweb Podcast. Hierin praat architect Daan Roggeveen (MORE Architecture) met ontwerpers, ontwikkelaars en andere experts die allemaal hun eigen perspectief hebben op hoogbouw. Doel is het antwoord vinden op de vraag: hoe maak je nu een echt goed hoog gebouw? De gast deze maand is architect en stedenbouwkundige Nathalie de Vries, founding partner van MVRDV.

In de podcast vertelt Nathalie over de start van MVRDV met het winnen van Europan en over de vroege obsessie van het bureau met verdichting en stapelen. Ze legt uit hoe die fascinatie fysieke vorm heeft gekregen in het oeuvre van het bureau en hoe de publicaties FARMAX en KM3 zich daartoe verhouden. En ze vertelt over het recent opgeleverde project ‘Canyon’ in San Francisco met betaalbare woningen in hoogbouw.

Daarnaast praten we over haar leerstoel ‘public building’ aan de TU in Delft. In haar leerstoel richt Nathalie zich op het thema multipliciteit en in het interview legt ze uitgebreid uit wat dat betekent. En ze vertelt over de populaire ontwerpstudio High Rise Culture, waar studenten hoogbouwprojecten ontwerpen.

Tenslotte hebben we het over haar rol als stadsbouwmeester in Groningen, een stad die voor een flinke verdichtingsopgave staat. We bespreken hoe de stad omgaat met hoog of hoger bouwen, hoe het hoogbouwbeleid daarbij helpt en hoe vergelijkbare steden daarvan kunnen leren.

Luisteren dus!

Idee & Presentatie Daan Roggeveen
Productie & Techniek Lieven Heeremans
Muziek Job Roggeveen
Reacties hoogbouw@more-architecture.com

Toren van Babel wordt mede mogelijk gemaakt door Stichting Hoogbouw.

Projectbezoek Wonderwoods in Utrecht

- Expert Meeting, Projectbezoek

Op donderdag 26 oktober 2023 heeft Stichting Hoogbouw in samenwerking met Volker Wessels een projectbezoek aan Wonderwoods in Utrecht georganiseerd.

Vlakbij Utrecht CS worden de twee groenste torens van Nederland gebouwd: Wonderwoods. Dit project staat straks in het te transformeren Utrechtse Beurskwartier dat is aangewezen als Healthy Urban Quarter. De gemeente Utrecht werkt hier aan het terugdringen van het grondstoffen- en energieverbruik en het vinden van oplossingen voor de klimaatverandering.

Presentaties zijn verzorgd door:
Jeroen Schilder senio -architect MVSA Architects
George van Scheijndel, projectdirecteur Wonderwoods Kondor Wessels Amsterdam
Leo van Dalen, projectadviseur dak- en gevelbegroeiing Koninklijke Ginkel Groep
Steven Schoenmakers, partner Van Rossum Raadgevende Ingenieurs

Toren van Babel

- Informatie, Podcast

Flora Nycolaas over hoogbouw in Amsterdam

Toren van Babel is een maandelijkse serie binnen de Architectenweb Podcast. Hierin praat architect Daan Roggeveen (MORE Architecture) met ontwerpers, ontwikkelaars en andere experts die allemaal hun eigen perspectief hebben op hoogbouw. Doel is het antwoord vinden op de vraag: hoe maak je nu een echt goed hoog gebouw? De gast deze maand is Flora Nycolaas, hoofd stedenbouwkundige in Amsterdam.

In de podcast vertelt Flora Nycolaas over het nieuwe Amsterdamse hoogbouwbeleid. Het beleid, dat recent is vernieuwd, omschrijft op stedelijk niveau waar in de stad hoogbouw mogelijk is, namelijk buiten het centrum en de 19e-eeuwse ring, en rondom de knooppunten van OV-infrastructuur. En ook op gebouwniveau heeft het hoogbouwbeleid duidelijke kaders voor een goed gebouw in Amsterdam.

Flora gaat ook in op de Amsterdamse Omgevingsvisie 2050, waaraan zij werkte. In deze Omgevingsvisie vormt de verdichtingsopgave binnen de bestaande stad een belangrijk thema. We spreken onder meer over het veranderde perspectief op verdichting.

En Flora vertelt over haar promotieonderzoek aan de TU Delft, waar ze zich richtte op de veranderbaarheid van de stad. We spreken over hoe stedenbouwkundige structuren en eigendom kansen en beperkingen bieden voor veranderbaarheid. En tenslotte spreken we over de veranderbaarheid van hoogbouw: als een structuur die meerdere manieren van gebruik toelaat.

Luisteren dus!

Idee & Presentatie Daan Roggeveen
Productie & Techniek Lieven Heeremans
Muziek Job Roggeveen
Reacties hoogbouw@more-architecture.com

Toren van Babel wordt mede mogelijk gemaakt door Stichting Hoogbouw.

Projectbezoek The Pulse of Amsterdam

- Expert Meeting, Projectbezoek

Op woensdag 11 oktober 2023 heeft Stichting Hoogbouw in samenwerking met VORM een projectbezoek aan The Pulse of Amsterdam georganiseerd.

Sander Overbeeke, projectmanager VORM, verzorgde een introductie. Tom Redecker, director projects EDGE Technologies, verzorgde een presentatie gevolgd door een uitgebreide, informatieve rondleiding door Sander en Marc Vriens, ontwikkelmanager VORM.
Het projectbezoek wordt afgesloten met een borrel.

Details The Pulse of Amsterdam:
Locatie Zuidas Amsterdam
Doelgroep Starters, doorstromers, tweeverdieners
Programma Mixed-use gebouw met een woontoren, een kantoortoren, horecaconcepten, een supermarkt en negen bioscoopzalen
Opdrachtgever de gemeente Amsterdam
Projectontwikkelaar EDGE en VORM
Realisatie VORM
Architect MVSA Architects en VMX

Anders de hoogte in

- Expert Meeting, Informatie

Afgelopen woensdag 27 september vond in de Utrechtse vestiging van Kinepolis weer het jaarlijkse Hoogbouwcongres plaats. Een volle zaal met belangstellende vertegenwoordigers uit het vakgebied kreeg daar verschillende visies en reflecties voorgeschoteld op het centrale thema van dit jaar: The carbon clock is ticking.

Lees het hele artikel van Jaapjan Berg op Vastgoedjournaal.

The carbon clock is ticking

- Expert Meeting, Informatie

Hoogbouwcongres 2023

Afgelopen woensdag, op 27 september 2023, was het tijd voor het jaarlijkse evenement, het Hoogbouwcongres. Met dit jaar het thema ‘The carbon clock is ticking’. Het congres begon met een introductie door Erik Faber. In deze tijden met zorgen over duurzaamheid en uitstoot, is the sky dan wel the limit?

Na de introductie was het tijd voor de verschillende sprekers, waarbij de eerste spreker, Norbert Schotte, begon met het uitleggen van het probleem van de uitstoot van koolstof. Met uitspraken als ‘mensen verpesten de aarde’ en ‘we zijn het sukkeltje van de klas’ begon zijn verhaal met een kritische blik op hoe het nu gaat in de wereld. Gelukkig stuurde hij ons niet depressief naar huis, want het tweede deel van zijn verhaal was gericht op oplossingen. Hoogbouw, en dan vooral nieuwbouw, is met de hoge hoeveelheden embodied carbon een ingewikkeld probleem. Er zijn echter oplossingen te bedenken, zoals transformatie van leegstaande gebouwen, optoppen, en ook biobased bouwen. De agricultuur kan dan worden ingezet voor het ‘groeien van huizen’. Hoogbouw is mogelijk, maar als je het doet, doet het dan goed.

De tweede spreker was Noor Huitema. Zij is co-founder van Copper8 en vertelde gepassioneerd hoe we niet in de achteruitkijkspiegel moeten blijven kijken, maar juist vooruit. ‘Stel betere vragen’ is deel van de oplossing, want het gaat uiteindelijk om wat we samen willen bereiken. De waarden van een project gaan daarbij niet alleen om financiën, maar ook om ecologische waarden, gezondheid en flexibiliteit. Met haar uitspraak ‘durf verder te kijken dan de euro’s die we in het spreadsheet zetten’ zette ze vele van ons aan het denken.

Martine Verhoeven van RHDHV vertelde over de mogelijkheden van materialen om de uitstoot van koolstof te beperken, waarbij er veel potentie ligt bij houtbouw. Daarnaast is minder materiaal altijd beter, evenals het vinden van lokale producenten.

Na de pauze nam Caro van de Venne, founding partner van Nudus, het woord en introduceerde de Engelse architect John Bushell die in een rap tempo over de mogelijkheden in het hergebruik van gebouwen vertelde. Daarbij was hij vooral te spreken over ‘uptopping’ wat hij net uit het Nederlands had geleerd. Hij liet de technieken en data van tegenwoordig zien, waardoor het steeds makkelijker wordt om oude en complexe gebouwen te transformeren tot comfortabele en duurzame gebouwen. Zijn verhaal ging over hele innovatieve ideeën en inspireerde ons allemaal.

De laatste spreker was Frans Maas, een concept developer bij EDGE. Hij sloot aan op het verhaal van John over de mogelijkheden van transformatie. In New York is er veel sprake van leegstaande kantoorgebouwen, maar het transformeren van deze gigantische gebouwen naar woningen is ingewikkeld. De schaal van de plattegrond is veel te groot en wanneer het wel is gelukt, zijn de woningen veel te duur voor de normale New Yorker. Daarom ligt de potentie eerder bij het ‘upgraden’ van kantoorgebouwen met een lage performance naar een beter gebouw.

Het congres werd afgesloten met een snelle samenvatting door Jaapjan Berg en een afsluitend woord door Erik Faber, waarbij we hoopvol naar de toekomst kijken. Met ‘uptopping’ is hoogbouw namelijk nog steeds een interessante manier om te bouwen.

Margot Schouls, september 2023

‘The Carbon Clock is ticking’

- Expert Meeting, Uitnodiging

Het jaarlijkse hoogbouwcongres heeft op woensdag 27 september plaatsgevonden in Kinepolis Jaarbeurs Utrecht.

Thema van het hoogbouwcongres: ‘The Carbon Clock is ticking’.

De navolgende sprekers hebben inspirerende bijdragen verzorgd:

John Bushell – Principal Kohn Pedersen Fox architects
Noor Huitema – Co-founder Copper8
Frank Maas – Concept Developer-Architect-Real Estate Developer EDGE Technologies
Norbert Schotte – Transitiemaker By day Gideon
Martine Verhoeven – Adviseur Circulariteit&Klimaatadaptiviteit RHDHV

Moderatoren: Erik Faber, Partner Fakton & Voorzitter Bestuur Stichting Hoogbouw, en Caro van de Venne, Partner-architect Nudus en bestuurslid Stichting Hoogbouw.
Summary of the day is verzorgd door JaapJan Berg, Writer-Researcher-Moderator Bergplaats.

Nederlandse steden staan voor een enorme verdichtingsopgave. De ruimte is beperkt dus zullen veel gebouwen de hoogte ingaan om aan de toenemende vraag aan ruimte te voldoen. Nu zijn er wat zaken die deze opgave bemoeilijken. Zo kunnen stikstof en hittestress de verdere ontwikkeling van binnensteden vertragen. Waar minder aandacht voor is, is CO2. Een sluipmoordenaar die als er geen actie op wordt ondernomen, de groei van steden een halt kan toeroepen.
Daarom staat het jaarlijkse hoogbouwcongres dit jaar in het teken van CO2-reductie. 
Tijdens het congres willen we de urgentie uitdrukken, denkkaders meegeven en middels praktijkvoorbeelden inspireren. 

Wat is het probleem? 
Op Europees niveau hebben overheden afspraken gemaakt om aan bepaalde CO2-normen te voldoen. Als we op dezelfde manier blijven bouwen als dat we nu doen, lopen de eerste steden in Nederland al in 2027 tegen een CO2-plafond aan.
Worden die normen overschreden, dan zijn er twee opties: of de bouw wordt stilgelegd, of de CO2 moet worden afgekocht – en daar zit een flink prijskaartje aan. Om deze ongewenste gevolgen te voorkomen, moet er creatief worden omgegaan met het probleem. Tijdens het congres wordt de haalbaarheid van CO2-neutrale hoogbouw besproken.

Circulaire hoogbouw
Daarnaast ligt er een uitdaging in de bestaande hoogbouw. Kantoortorens in de Parijse zakenwijk La Defense en Londense Canary Wharf waren ooit de pronkstukken van de stad maar de torens uit de jaren ‘90 lopen leeg. Het vastgoed is verouderd en voldoet niet meer aan de hedendaagse duurzaamheidseisen. Wat is daar het beste mee te doen?

Programma

Is de sky nog wel the limit?

- Nieuws

Hoge torens vol kantoren en appartementen; rijzige wolkenkrabbers die een iconische skyline aftekenen langs het hemelgewelf: Rotterdam is dé hoogbouwstad van Nederland. Toch staat die hoogbouw de laatste tijd ter discussie, onder meer door stijgende bouwkosten en een groeiende kloof tussen arm en rijk. Ook tijdens het Hoogbouwdebat rees de vraag: hoe haalbaar is hoogbouw nog?